![]() |
Amazon kadınları, M.Ö. 200 yıllarında yaşamış, efsanevi kadın savaşçılardır. Yüzyıllar boyunca, bilim insanları Amazonların yalnızca mit ve efsane olduğuna inandılar. Ancak Antik Yunanlılar, bu savaşçı kadınlardan oluşan bir ırkın var olduğuna inanmıştı.
Mitolojide, Amazonlar savaş Tanrısı Ares'in kızlarıydı. Erkeklerin yalnızca üreme süreci için hoş karşılandığı ve tüm erkek bebeklerin öldürüldüğü, sadece kadınlara yönelik bir toplumun üyeleriydiler. Yunanların 'uygar' olarak gördükleri dünyanın sınırında yaşadıkları düşünülürdü ve çoğunlukla Karadeniz'in güney kıyısıyla, özellikle Themiskyra şehir devleti ile, ilişkilendiriliyorlardı.
Bir diğer Anadolu bağlantısı da Amazonların yıllık olarak tekrar ettikleri bir tören olan av Tanrıçası Artemis'e tapınağında kurban verdikleri ve savaş dansları ettikleri Efes antik kentidir. Dahası, Anadolu'daki özellikle Ephesus, Cyme, Sinope, Priene, Myrina, Smyrna ve Midilli Adası'ndaki Mytilene olmak üzere birçok yerleşim yeri Amazonlara atfedilmiştir.
Yunanlar ve Amazonların savaşını tasvir eden bir Roma lahdi MS 2. yüzyıl
Antik Yunan mitolaojisinde bazen erkeklerden nefret eden ve hatta onları öldüren korkunç kadınlardı. Bu inanç, antik kaynaklarda Amazon savaşçı kadınlarına verilen çeşitli adlarla doğrulanır. Bu adlar arasında Androktones (insan öldürenler) ve Androleteirai (insanların yok edicileri) veya Styganor (bütün erkeklerden nefret edenler) var. Ünlü tarihçi Herodot Amazonları erkekleri öldürenler anlamına gelen androktones olarak tanımlamaktadır. İskit dilinde de kendilerine oiorpata denmektedir.
Yunan mitolojisinde Amazonlar şiddetli savaşçılardı, ayrıca savaş tanrısı Ares'in kızları olduğuna da inanıldı. Partenon metoplarında tasvir edilen Amazonomachy, Yunanlılar ve Amazonlar arasındaki büyük efsanevi savaştır. Birçok Yunan kahramanı, kahramanlık zaferlerini elde etmek için Amazon kraliçelerini ve savaşçılarını yenmekle görevlendirildi.
Yunan mitolojisinde Amazonlar, cesur ve güçlü savaşçı kadınlardan oluşan bir ulustur. At sırtında savaşırlar, erkek egemen bir toplumda kendilerine yer edinmişlerdir ve Yunan edebiyatı, sanatı ve mitolojisinde sıkça yer almışlardır. Kimi görüşlere göre gerçek savaşçı kadınlara dayanan bu mit, Karadeniz civarındaki savaşçı kadınlara dayanıyor olabilir.
Homeros ve Herodot'ta geniş şekilde ele alınan Karadeniz Amazon kadınları ile ilgili bugün kesin bir kanıt olmaması, haklarında anlatılan her şeyi varsayımdan ibaret kılmaktadır. Buna rağmen Büyük İskender ile münasebet kurdukları ve Romalılar tarafından ortadan kaldırıldıkları kabul edilir.
Amazon savaşçıları antik Yunan'da bir savaş sırasında
Herodot, bir savaşçı kadın oymağının varlığına dair ikna edici bir antik edebi kanıt sunar. Tarihçiye göre; Yunanlılar Amazonları savaşta başarılı şekilde yendikten sonra kadınlar esir alındı ve üç gemiye yerleştirildi. Tutsak Amazonlar, bu gemilerin mürettebatını alt etmeyi ve gemilerin kontrolünü ele geçirmeyi başardılar.
Ancak karada yaşayan kadınlar gemiler hakkında hiçbir şey bilmedikleri için, gemiler kısa süre sonra Maiotian göl kıyısında karaya oturdu. Kadınlar oradan karaya çıktılar ve çabucak ehlileştirdikleri bir at sürüsüne rastladılar. At sırtındaki savaşçı kadınlar yağmaladı ve çaldı.
Herodot, bize Amazonlar için ayrıntılı bir köken hikayesi sunsa da, bazı bilim insanları onun tarihinin tümüyle güvenilir olmadığı düşüncesindedir. Birçok bilim insanı seyahatleri sırasında duyduğu şüpheli hikayeleri anlatan Herodot'un düşsel yönleri olduğu konusunda hemfikir. Ancak Herodot'un anlattığı ve düşsel sayılan bazı gerçeklerin arkeolojik kanıtları da hep ortaya çıkmıştır. Tıpkı Amazonlar gibi...
Arkeoloji, Herodot'un tarif ettiği bölgede İskit savaşçı kadınlarının gerçekten yaşadığını kanıtlıyor. Arkeoloji, ayrıca Amazonlara dair bir çok yanlış kanıyı çürüten baı önemli bulgular da sağlamıştır. Amazonlar, bir çok Doğu ve Batı kaynaklarında, farklı isim ve hikayelerle geçmektedir. Ayrıca Homeros, İlyada destanında ve Truva Savaşı'nda Amazon kadın savaşlılarının da varlığından söz etmiştir.
İlyada'da yazıldığına göre Amazon kraliçesi Penthesilea, Akhilleus tarafından öldürülür. Amazonların Tuna Nehri üzerindeki Leuke adasına sefer düzenlediği iddia edilir. Seferin amacı Akhilleus'un küllerine sahip olmaktır. Amazonlar adaya ayak bastıklarında Akhilleus'un hayaleti belirmiş ve savaşçıları adadan kovmuştur.
Amazonlar klasik ve Yunan mitolojisinde tamamen kadın savaşçılardan oluşan tarihi bir ulus. Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in hemen kuzeyinde Avçala bölgesinde Demir Çağından kalma Zemo Avçala Mezarı, bugüne kadar ortaya çıkarılmış en eski Amazon kadın mezarı olarak tanımlanmıştır.
Amazonların Pontus bölgesinde yaşadıkları söylenir, bölge günümüzde Türkiye sınırları içinde Karadeniz kıyısındadır. Burada kraliçeleri Hippolyta önderliğinde bağımsız bir krallık kurarlar. Amazonların birçok kenti kurdukları iddia edilir, bunlar arasında Ephesus, Sinope, Paphos ve Smyrna sayılabilir.
Bazı efsanelere göre Amazonların erkeklerle cinsel ilişkiye girmesi kesinlikle yasaktı ve Amazon bölgesinde erkekler yaşayamazdı. Ancak soylarının devamı için Amazonlar komşu kabile Gargareanları yılda bir kez ziyaret ederler, doğan çocuklardan erkek olanlar ya babalarına gönderilir ya da öldürülürdü. Kız çocuklar annelerince büyütülür ve tarım, avcılık, savaşçılık konularında yetiştirilirlerdi.
Amazonlar Büyük İskender zamanında da tarih sahnesine çıkarlar. Büyük İskender tarihçilerinden bazıları Amazon Kraliçesi Thalestris'in kendisini ziyaret edip ondan bir çocuk sahibi olduğunu yazmıştır. Ancak Büyük İskender'in diğer tarihçilerinden birkaçı ve en güvenilir ikincil kaynağı Plütark iddiayı yalanlar. Plütark yazılarında İskender'in ikincil deniz komutanı Onesicritus'un Büyük İskender biyografisinden Amazon pasajını İskender ile birlikte keşif gezisine katılmış olan Trakyalı kral Lysimakhos'a okuduğu bir andan bahseder:
Kral ona gülümsedi ve dedi ki "Peki ben neredeydim o zaman?"
Amazonlar eski çağlarda Lykia'yı işgal etmişler ancak Bellerophon tarafından yenilmiştir. İnanışa göre Romalı komutan Pompei, ezeli düşmanı Pontus kralı VI. Mithridates’in ordusunda bu söylentiye şahit olmuştur. Yunan mitolojisinde İason'un Argonaut Seferi sırasında Amazon topraklarından geçişi de işlenmektedir.
Kaynak: Vikipedia