Tez, anti-tez ve sentez

 
Tez, anti-tez ve sentez
 

Düşünce bilimi de demek olan felsefede “sentez” diye bir kavram var. Felsefeye göre, düşüncede bir “tez” ve bir de “anti-tez” vardır. Yapıları gereği ikisi de sürekli olarak birbiri ile çatışma halinde. Ama felsefeye göre, bu çatışma sonucunda mutlaka bir “sentez” doğar. Doğmalıdır. Bu sentez; hem tez hem de anti-tez içinde yer alan, ama birbiriyle çatışmayıp uzlaşan, birbirini yok etmeyip besleyen ve güçlendiren özellikleri alarak, olumsuz etkenleri yok edecek nitelikte birbiriyle buluşturarak “çözüme varılmış bir düşünce aşaması” olarak da tanımlanabilir. Yani yapılmış bir sentezin içinde farklı düşüncelerin birbirini itmeyip çeken, birbiriyle bu nedenle bütünleşen olumlu taraflarının bulunduğunu söyleyebilmek mümkün.

Kültürel özelliklerimiz nedeniyle toplumsal yapımızda bir sentez oluşturmak, bir senteze varmak gibi bir davranış olduğunu pek söyleyemeyiz. Biz hep bir tek şey yaşarız: Sadece tez ve anti-tez çatışması. Yaşadığımız pek çok şeyin anlamı bu. Çünkü kendi tezimizi ortaya koyuş tarzımız bile bazen saldırgandır. Tezimizi ortaya koyarken bunu karşı tarafa adeta dayatarak yaparız. Bunun sonucunda da bizde bu tez ve anti-tez çatışması hep bir uzlaşmaz çatışma gibi devam edip durur. Bu nedenle de bir türlü sentez oluşturamayan, senteze varamayan bir toplum yapısına sahibiz. Oysa bu, “düşünce bilimi” denilen felsefenin bile yapısına aykırı. Çünkü felsefeye göre, bir düşüncede bir gelişme veya aşama yaşanabilmesi için bu çatışmadan mutlaka bir sentezin ortaya çıkması gerekir. Yoksa bu tez ve anti-tez çatışması ne kadar uzar gider bilinemez.

Sonuçta; demek ki egolarımızı eğitebilirsek eğer ve  önyargılarımızı da aşabilirsek, o zaman bir sentez yapabilmeyi da başarabiliriz…

 
Ortak akıl
Peki bir senteze varmak, senteze ulaşmak neden bu kadar önemli? Çünkü sentezin taşıdığı anlam, "ortak akıl"ın bulunması, "ortak akıl"a ulaşılabilmesi anlamını taşıyor. Buna ulaşılabildiği ve yaşama ortak akıl egemen olabildiği durumlarda da hayatın veya tarihin akışına yön vermek mümkün olabiliyor. Çünkü bütün evrendeki en üstün akıl, ortak akıldır...
 
 
Yeter ki kararmasın içimizdeki ışık
 

Yorumlar - Yorum Yaz